SLA Nasıl Sağlanır?
Bugün birçok veri merkezi, kesintisiz bağlantı garantisi sunuyor. Ancak bu yalnızca yedekli enerji sistemleriyle değil, ağ altyapısının istikrarıyla mümkün hale geliyor. Gerçek anlamda kesintisiz hizmet için asıl önemli olan, internet trafiğinin kararlı, düşük gecikmeli ve sorunsuz biçimde iletilebilmesidir. Gecikme ya da paket kaybı olmadıkça bu tür taahhütler değer kazanıyor. Bu nedenle çoklu operatör desteği, DE-CIX ile peering bağlantıları ve operatör bağımsızlık gibi yapılar öne çıkıyor.
Veri merkezleri genellikle %99.9’dan %99.999’a kadar uzanan SLA seviyeleriyle güven sağlıyor. Ancak bu yüksek oranların sürdürülebilirliği sadece elektrik altyapısına değil, ağ altyapısının ne kadar güçlü olduğuna da bağlıdır. Trafiğin sorunsuz akması, sunucu güvenliği açısından da kritik öneme sahiptir ve bu SLA sözlerinin gerçekten tutulabilmesini sağlar.
SLA’nın Temel Bileşenleri Nelerdir?
| Uptime | Hizmetin erişilebilir süresi | %99.99+ |
| Latency | Veri iletim süresi (ms) | < 50 ms (lokal) |
| Packet Loss | Kaybolan veri oranı | %0.1’den az |
Bir SLA’yı teknik olarak anlamak için üç temel metriğe odaklanmak gerekir:
- Uptime (Kesintisizlik): Servisin çalışır durumda olduğu zaman dilimi.
- Latency (Gecikme): Verinin bir noktadan diğerine gitme süresi.
- Packet Loss (Paket Kaybı): İletilen verinin karşıya ulaşmadan kaybolma oranı.
Bu değerlerin taahhüt edilen seviyelerde tutulabilmesi için, veri merkezinin yalnızca elektrik değil; aynı zamanda ağ bağlantılarında da aktif yedeklilik sağlaması gerekir.
Tek Operatörle SLA Sağlanabilir mi?
Pek çok küçük veri merkezi veya tek bir operatöre bağımlı altyapı, yalnızca bir internet sağlayıcısı üzerinden bağlantı sunar. Böyle bir durumda yaşanacak herhangi bir sorun, tüm sistemin işlevsiz kalmasına neden olur. Donanımınız ne kadar iyi olursa olsun, veri çıkışı sağlanamazsa hizmet verilemez. Sonuç olarak bu, SLA kapsamındaki taahhütlerin ihlali anlamına gelir.
Asimetrik Routing ile SLA Performansı
SLA’nın gerçekten karşılanabilmesi, ağ yönlendirmesinin sabit değil, akıllı ve duruma göre şekillenen bir yapıda olmasını gerektirir. Bu noktada asimetrik routing devreye girer. Bu yönlendirme yöntemi, verinin hedefe giderken bir, geri dönerken farklı bir yol izlemesine olanak tanır. Sistem, trafiği en uygun, en az gecikmeli rotalara yönlendirerek performansı artırır. Özellikle çoklu internet servis sağlayıcısına sahip veri merkezlerinde, bu yapı sistemin sadece erişilebilirliğini değil; aynı zamanda verimliliğini de optimize eder.
Asimetrik routing, yalnızca performans kazandırmakla kalmaz; aynı zamanda SLA yükümlülüklerinin tam anlamıyla karşılanması açısından da temel rol oynar. BGP optimizasyonu, yedekli bağlantılar ve DE-CIX gibi peering altyapıları ile entegre edildiğinde, sistemin kesintisiz çalışması güvence altına alınır.
Altyapıda Rol Oynayan Kritik Operatörler ve Peering Noktaları
Çoklu ISP yapısında kullanılan omurga operatörleri, SLA performansının temel belirleyicilerindendir. Her biri farklı bir coğrafi veya teknik avantaj sunar.
Türk Telekom, Türkiye’nin en büyük internet omurgasını sunar. Ulusal kapsama alanı ve yüksek çıkış kapasitesi sayesinde, özellikle yurtiçi trafik için kararlılık sağlar.
Cogent, global düzeyde yaygın bir Tier 1 operatördür. Amerika ve Avrupa’daki içerik sağlayıcılara olan doğrudan bağlantıları sayesinde, yurtdışı çıkışlarda düşük gecikme avantajı sunar.
RETN, özellikle Doğu Avrupa ve Rusya trafiğinde öne çıkan yüksek performanslı bir omurgadır. Alternatif rotalar oluşturma açısından önemlidir.
DE-CIX, Türkiye’de İstanbul merkezli bir Internet Exchange (IX) noktasıdır. Operatör bağımsız veri merkezlerinin içerik sağlayıcılarla doğrudan peering yapmasına olanak tanır. Bu yapı, hem yurtiçi hem de yurtdışı trafiğin daha kısa rotalardan yönlendirilmesini sağlar.
Çoklu ISP ile SLA Uyumu Nasıl Güçlenir?
Türk Telekom, TTI, Cogent, RETN, DE-CIX, Gıbırnet ve Turkcell gibi birden fazla operatöre aynı anda bağlı çalışan veri merkezleri, her operatörle ayrı BGP oturumları kurarak ağ trafiğini daha esnek ve kontrollü şekilde yönetebilir. Bu yapı sayesinde, herhangi bir hat kesintiye uğradığında trafik otomatik olarak diğer operatöre yönlendirilebilir. Gecikme yaşanan durumlarda daha kısa ve hızlı rotalar tercih edilerek bağlantı kalitesi artırılır. Aynı zamanda, trafik operatörler arasında dengeli biçimde dağıtılarak yük paylaşımı sağlanabilir. Bu dinamik yönlendirme kabiliyeti, SLA uyumluluğunu hem performans hem de süreklilik açısından güçlendirir.
▪️BGP Yönlendirmesi ile Trafik Yönetimi
BGP yani Border Gateway Protocol, çoklu operatör bağlantılarının efektif biçimde yönetilmesini sağlayan temel protokoldür. Her operatörle ayrı ayrı kurulan BGP oturumları, veri merkezinin hangi trafiği hangi operatörden çıkartacağını belirlemesine imkân tanır. Bu sayede, ağ yöneticileri belirli bir destinasyona en kısa ya da en stabil rotayı seçebilir
▪️Route Optimization Teknikleri
Çoklu bağlantıya sahip olmak tek başına yeterli değildir. Hangi operatör üzerinden geçmenin daha verimli olduğunu analiz edebilmek gerekir. Route optimization yani rota optimizasyonu, bu noktada devreye girer. Gecikme süresi, jitter ve trafik yoğunluğu gibi metrikler düzenli olarak izlenir. Ağ yönetim sistemleri, bu verileri baz alarak trafiği en sağlıklı yoldan iletecek şekilde yönlendirme yapar. DE-CIX gibi peering noktaları bu süreçte stratejik önem taşır çünkü içerik sağlayıcılara doğrudan ulaşmayı sağlar.
▪️SLA Takibi ve Gözlemlenebilirlik
SLA’nın yalnızca sözde değil, sahada da yerine getirildiğini doğrulamak için izleme araçlarına ihtiyaç vardır. Smokeping, gecikme ve paket kaybı gibi verileri uzun vadeli grafiklerle sunarken; MTR ve traceroute gibi araçlar bağlantı rotalarının sorunlu noktalarını tespit etmeye yardımcı olur. Zabbix ya da LibreNMS gibi sistemler, canlı trafik takibi ve alarm sistemiyle hizmet kalitesini izlenebilir hale getirir. Bu izlenebilirlik, SLA raporlamasının şeffaf ve denetlenebilir şekilde yapılmasını sağlar.
Operatör Bağımsız Veri Merkezleri
Türkiye’de SLA odaklı hizmet veren ve çoklu ISP altyapısıyla operatör bağımsızlık prensibini uygulayan birçok veri merkezi bulunmaktadır. Bu veri merkezleri, yalnızca donanım seviyesinde değil; bağlantı istikrarı açısından da üst düzey performans hedefler.
Örneğin, PenDC Bursa lokasyonunda Türk Telekom, Cogent, RETN, TTI, Gıbırnet gibi farklı internet sağlayıcılarını bir arada kullanarak, ağ trafiğini BGP üzerinden esnek şekilde yönlendirme yeteneğine sahiptir. DE-CIX İstanbul’a doğrudan bağlı olması sayesinde içerik sağlayıcılara en kısa rota üzerinden ulaşabilir. Bu yapı, PenDC’nin SLA kapsamında tanımlanan gecikme ve kesintisizlik kriterlerini karşılamasında önemli rol oynar.
Radore, İstanbul’un kalbindeki konum avantajını DE-CIX peering erişimiyle birleştirerek yüksek hızda bağlantı sağlar. Yedekli fiber altyapısı ve gelişmiş DDoS koruma çözümleriyle, kesintisiz hizmet sunumunu hedefleyen işletmelere güvenli bir ortam sunar.
Teknotel, İstanbul’daki veri merkezinde yüksek kapasiteli omurga bağlantılarını BGP ile kontrol ederek trafik yönetimini kendi bünyesinde gerçekleştirmektedir. Operatör bağımsız yapısı sayesinde rotaları anlık analiz ederek SLA hedeflerine uygun yönlendirme yapabilmektedir.
Bu örnek veri merkezleri, çoklu omurga kullanımı, peering politikaları ve bağımsız ağ yönetim yetkinlikleri ile SLA uyumunu kağıt üzerinde değil, operasyonel olarak sürdürülebilir hale getirmektedir.
Operatör Bağımsız Veri Merkezlerinin Kurumsal Faydaları
Operatör bağımsız veri merkezleri; esneklik, düşük gecikme, yüksek performans ve mevzuat uyumluluğu gibi çok yönlü avantajlar sunar. Çoklu ISP desteği sayesinde ağ trafiği en verimli şekilde yönlendirilirken, olası kesintilere karşı otomatik yedekleme ve failover mekanizmaları devreye girer. Aynı zamanda ölçeklenebilir yapısı sayesinde büyüyen işletmeler için altyapı yatırımları daha sürdürülebilir hâle gelir. Fiziksel ve dijital güvenliğe önem veren bu model, KVKK gibi yasal yükümlülüklerin karşılanmasında da önemli rol oynar. Rekabet ortamı sayesinde hem kaliteli bağlantı hem de uygun maliyet avantajı sağlanır.
| Altyapı Esnekliği | Birden fazla ISP ile çalışma imkânı, bağlantı kontrolünü müşteriye verir. |
| Kesintisiz Hizmet | Otomatik failover ile bağlantı kopmalarında yedek hatlar devreye girer. |
| Ölçeklenebilirlik | Yeni operatörler kolayca eklenebilir; altyapı büyüme hızına göre şekillenir. |
| Düşük Gecikme | Rota çeşitliliği sayesinde trafik en kısa ve hızlı yoldan iletilir. |
| Yüksek Güvenlik & Uyumluluk | KVKK gibi regülasyonlara uygun trafik yönlendirme ve veri konumlandırması mümkündür. |
| Maliyet Avantajı | Rekabet ortamı, bağlantı maliyetlerini düşürür; bütçe daha stratejik alanlara aktarılır. |
Kısacası, operatör bağımsız veri merkezleri yalnızca teknik değil, stratejik bir tercihtir. Kurumlara daha fazla kontrol, daha yüksek performans, daha düşük maliyet ve daha fazla esneklik sunar. Günümüzde hem regülasyonlara uyum sağlamak hem de kullanıcı deneyimini üst düzeyde tutmak isteyen işletmeler için, bu yapı artık bir tercih değil, bir gereklilik hâline gelmiştir.