Sunucular için güvenilir bir altyapı inşa etmek, yalnızca donanım bileşenlerine değil, aynı zamanda uygun işletim sistemi seçimine de bağlıdır. Bu aşamada genellikle Linux işletim sistemi öne çıkar. Linux, çeşitli amaçlara yönelik birçok dağıtım içeren esnek ve geniş bir sistem ekosistemine sahiptir. Açık kaynak yapısıyla birlikte güvenilir ve kolayca ölçeklenebilir olması sayesinde sunucu tercihlerinde ilk sıralarda yer alır.
Bu sistemler arasında AlmaLinux, özellikle kurumsal çözümler arayanlar için dikkate değer bir alternatif haline gelmiştir. Son dönemlerde barındırma hizmetleri sunan firmalar ve sistem yöneticileri tarafından yaygın şekilde kullanılmaktadır.
AlmaLinux Nedir?
CentOS’un geleneksel sürümünün sonlandırılmasıyla birlikte, 2020 yılında AlmaLinux geliştirilmeye başlanmıştır. Yıllar boyunca CentOS, güvenilirliği ve ücretsiz olmasıyla sunucu sistemlerinde önemli bir yere sahipti. Fakat Red Hat, 2021 sonunda CentOS 8’in desteğinin biteceğini ve projenin artık CentOS Stream adıyla daha deneysel bir yapıya evrileceğini açıkladı. Bu açıklama, kararlılık bekleyen kullanıcıları tedirgin etti ve alternatif çözümler arayışı başladı. İşte bu boşluğu doldurmak için RHEL uyumlu AlmaLinux geliştirildi.
Açık kaynak kodlu ve ücretsiz olan AlmaLinux, Red Hat Enterprise Linux ile tamamen uyumlu şekilde çalışır ve uzun vadeli destek sunar. Yüksek kararlılığı sayesinde üretim ortamlarında güvenle kullanılabilir. Lisans ücreti gerektirmemesi, özellikle maliyetlerini azaltmak isteyen şirketler için önemli bir tercih sebebidir. cPanel AlmaLinux kurulum süreçleri yaygın olarak tercih edilmekte, ayrıca AlmaLinux üzerinde Nginx Reverse yapılandırmaları performans ve ölçeklenebilirlik açısından sıkça uygulanmaktadır. Geniş donanım uyumu, düzenli bakım çalışmaları ve güçlü topluluk yapısı sayesinde AlmaLinux, profesyonel kullanıma yönelik etkili bir seçenektir.
Öne Çıkan Özellikler:
- Kurumsal iş yüklerine uygun, kararlı ve güvenilir bir yapıya sahiptir.
- RHEL ile tam uyumlu çalışır.
- Red Hat paket ve güncellemeleriyle sorunsuz entegrasyon sağlar.
- Uzun vadeli destek sunar (örneğin AlmaLinux 8, 2029’a kadar destekleniyor).
- Tamamen açık kaynak ve ücretsizdir.
- Hem topluluk hem de CloudLinux tarafından desteklenmektedir.
- Çoğu sunucu ve masaüstü donanımıyla uyumludur.
- Güvenlik yamaları ve sistem güncellemeleri düzenli olarak yayınlanır.
AlmaLinux Kimler İçin Uygundur?
AlmaLinux, kurumsal düzeyde kararlılığa ve uzun süreli desteğe ihtiyaç duyan kullanıcılar için geliştirilmiştir. Bu sistem, sistem yöneticileri, yazılım geliştiricileri, sunucu yöneticileri ve test ekipleri tarafından güvenle kullanılabilir. Web hosting şirketleri, sanal sunucu hizmetleri sunanlar ve bulut altyapı sağlayıcıları da AlmaLinux’u tercih ederek lisans maliyetlerinden önemli ölçüde tasarruf sağlayabilir. Açık kaynaklı olması, esnek yapısı ve yüksek güvenilirliği ile her tür kurumun ihtiyaçlarına cevap verebilecek düzeydedir.
AlmaLinux’un Kullanım Alanları
AlmaLinux; Apache ve Nginx gibi web sunucuları,MariaDB ve PostgreSQL gibi veritabanı sistemleriyle yüksek uyumluluk gösterir. Docker ve Kubernetes gibi sanallaştırma ve konteyner teknolojilerinde de yaygın olarak kullanılır. Ayrıca e-posta sunucuları, dosya paylaşım sistemleri ve genel ağ altyapısı kurulumlarında da sorunsuz bir şekilde görev alır. Popüler kontrol panellerinden biri olan cPanel, AlmaLinux ile tam uyumlu çalışır ve bu sistem üzerine kolaylıkla kurulabilir. Bu sayede hosting firmaları, yönetimi kolay ve kararlı bir altyapı oluşturabilir. Tüm bu yönleriyle AlmaLinux, hem bireysel geliştiriciler hem de büyük veri merkezleri için güvenilir ve esnek bir çözüm sunar.
AlmaLinux ve CentOS
CentOS, 2021’den sonra klasik kararlı sürüm stratejisinden uzaklaşarak sürekli güncellenen CentOS Stream yapısına yönelmiştir. Bu yeni yapı, özellikle istikrarlı sistem isteyen kullanıcılar açısından riskli bulunur. AlmaLinux ise, CentOS’un geleneksel yaklaşımına uygun, RHEL uyumlu, kararlı ve ücretsiz bir sistem olarak geliştirilmiştir. Üretim ortamları için onaylı sürümler sunar ve uzun ömürlü destek hizmeti verir. Topluluk katkılarıyla geliştirilir ve bağımsız bir vakıf tarafından kontrol edilir.
- AlmaLinux, RHEL ile %100 uyumludur.
- CentOS Stream değişkendir, AlmaLinux sabit yapıya sahiptir.
- Tüm AlmaLinux sürümleri için 10 yıl teknik destek sunulur.
- AlmaLinux’ta güncellemeler test edilmeden yayına alınmaz.
- CentOS, Red Hat denetimindeyken, AlmaLinux özgür bir yapıdadır.
- AlmaLinux lisanssız ve ücretsizdir.
AlmaLinux ve Rocky Linux
CentOS’un yerine önerilen ve RHEL ile uyumlu çalışan iki Linux dağıtımıdır. Her ikisi de benzer sistemlere sahiptir, ancak bazı önemli farklar bulunur. AlmaLinux, CloudLinux gibi endüstri destekçileriyle birlikte kurumsal altyapıya daha çok odaklanır. Rocky Linux ise tamamen topluluk tarafından yönetilir ve bağımsızlığı ön planda tutar. Güncellemeler konusunda AlmaLinux genellikle daha hızlıdır ve CentOS’tan geçiş için sunduğu araçlarla öne çıkar.
- AlmaLinux, CloudLinux gibi şirketlerden destek alır; Rocky Linux tamamen topluluk odaklıdır.
- Genellikle güncellemeleri daha hızlı yayınlar.
- AlmaLinux, göç araçlarında daha fazla kolaylık sağlar.
- AlmaLinux, bulut altyapılarına entegrasyonda daha yaygındır.
- Rocky Linux, tam topluluk kontrolü isteyen kullanıcılar için daha uygundur.
ISO Dosyası İndirme
Alma Linux ISO Dosyası Nasıl İndirilir?
Alma Linux kurulumuna başlamadan önce ISO dosyasını indirmeniz gerekir. Bunun için
resmi AlmaLinux sitesini kullanıyoruz.
Ana Sayfadan “Download” Butonuna tıklayın.
*Aşağıdaki görselde yeşil renkli “Download” butonunu görebilirsiniz. Bu butona
tıklayarak indirme sayfasına geçiyoruz.
AlmaLinux 10 Sürümünü Seçin
Açılan sayfada en güncel sürüm olan “AlmaLinux 10.0”ı seçiyoruz. DVD ISO,
Minimal ISO ve Boot ISO seçenekleri karşımıza çıkacaktır.
*Eğer grafik arayüzlü tam kurulum yapacaksanız, DVD ISO dosyasını indirmeniz önerilir
DVD ISO ve Minimal ISO Arasındaki Fark Nedir?
AlmaLinux indirirken karşınıza genellikle iki farklı ISO dosyası çıkar:
DVD ISO ve Minimal ISO. Bu iki seçenek arasındaki temel fark, içerik miktarı ve kurulum sürecidir. DVD ISO, daha büyük boyutludur ve grafik arayüz dahil olmak üzere birçok bileşeni içinde barındırır. İnternet bağlantısı olmadan tam kurulum yapılabilir. Özellikle yeni başlayanlar veya kapsamlı bir sistem kurmak isteyenler için uygundur.
Minimal ISO ise daha küçük boyutludur ve yalnızca temel sistem bileşenlerini içerir. Grafik arayüz sunmaz ve tüm paketler kurulum sırasında internet üzerinden indirilir. Daha sade ve kontrol odaklı bir sistem isteyen, özellikle sunucu tarafında çalışan deneyimli kullanıcılar için tercih edilir.
- Kolay ve tam kurulum istiyorsanız: DVD ISO
- Hafif, sade sistem kuracaksanız: Minimal ISO
AlmaLinux Kurulumu
ISO dosyasını yükledikten sonra kurulum ekranı açılır. İlk adım olarak karşınıza dil seçimi ekranı gelir. Buradan sistemde kullanmak istediğiniz dili seçin. Genellikle “Türkçe” ya da “English (United States)” tercih edilir.
Daha sonra, disk, klavye, network ayarlarını yapabileceğimiz ekran açılıyor.
“İnstallation Destination” bölümünden, kurulum yapılacak diski seçip, partisyon
oluşturacağız.
Kurulumu bir VDS (sanal sunucu) üzerinde yaptığımız için tek disk kullanıyoruz. Bu aşamada disk bölümleme (partitioning) ekranı açılır. Burada işlemleri otomatik yapmak için “Automatic” seçeneğini işaretliyoruz. Sistem, gerekli bölümleri kendisi oluşturur. Ardından sağ üst köşedeki “Done” butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Not: Dilerseniz “Custom” seçeneğini kullanarak disk yapılandırmasını manuel olarak da özelleştirebilirsiniz. Bu, gelişmiş kullanıcılar için uygundur.
Daha sonra Network & Host Name bölümünden, ağ ayarlarımızı yapıyoruz
Açılan ekranda, Ethernet “ON” konumuna getirip “configure” butonu ile ip ayarlarımızı
gireceğiz. Hostname ismimizi de yazıp, “Apply” diyoruz.
Kurulum sırasında ağ ayarlarına geldiğimizde, IP yapılandırmasını elle yapmak istiyorsak IPv4 Settings sekmesine tıklıyoruz. Buradan manuel olarak IP adresi, ağ geçidi (gateway) ve DNS bilgilerini giriyoruz. Gerekli alanları doldurduktan sonra “Save” butonuna tıklayarak ayarları kaydediyoruz.
Eğer kurulumu Base ISO üzerinden yapıyorsanız, paketlerin çekileceği bir repo adresi girmeniz gerekir. Bu durumda, “Installation Source” bölümünde “On the network” seçeneğini işaretleyip şu adresi yazabilirsiniz:
http://repo.almalinux.org/almalinux/10/BaseOS/x86_64/os/
Ancak biz bu kurulumu DVD ISO ile yaptığımız için sistem, kurulum kaynağını otomatik olarak algılar. Bu nedenle “Auto-detected installation source” seçeneğiyle devam ediyoruz ve ek bir işlem yapmamıza gerek kalmıyor.
Kurulum sırasında karşınıza çıkan “Software Selection” ekranında, sistemin hangi paketlerle yükleneceğini belirleyebilirsiniz. Bu alanda farklı kullanım senaryolarına uygun çeşitli seçenekler sunulur:
- Server with GUI
- Server
- Minimal Install
- Workstation
- Custom Operating System
- Virtualization Host
Seçeneklerinden birini seçip ilerliyoruz bu blogumuzda biz “Server” seçeneğini seçiyoruz
Time & Date kısmından saat ve gün ayarlarınızı İstanbul olarak ayarlayabilirsiniz.
Son adımlardan biri olan “Root Account” ayarlıyoruz.
“Root Account” kısmında “Enable root account” seçeneğini seçerek ilerliyoruz.
Not: İsteğinize bağlı olarak “Allow root SSH login with password” seçeneğini kendi
kullanımınıza göre seçebilirsiniz.
“Done” Butonuna tıklıyoruz.
“Begin İnstallation” butonuna basarak kuruluma başlıyoruz.
Kurulumun bitmesini bekliyoruz.
Kurulum bittikten hemen sonra “Reboot System” Butonuna basıyoruz ve Kurulumumuz
tamamlanmıştır
Kullanıcı Problemleri Ve Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
AlmaLinux OS FIPS-140 uyumlu mu?
Evet, AlmaLinux 9.2 sürümü FIPS 140-3 güvenlik standardı kapsamında NIST’in onay listesine alınmıştır. Bu nedenle yüksek güvenlik gerektiren sistemlerde kullanılmaya uygundur. Ayrıntılı bilgilere AlmaLinux’un FIPS’e özel blog yazısından ulaşabilirsiniz.
AlmaLinux 8 ve 9 ne zaman destek sonuna ulaşacak?
- AlmaLinux 8: 31 Mayıs 2029
- AlmaLinux 9: 31 Mayıs 2032
Minimal ISO ile kurulumda ağ bağlantısı kesilirse ne olur?
Minimal ISO, internet bağlantısıyla gerekli paketleri indirir. Kurulum sırasında bağlantı kesilirse işlem yarıda kalır. Bu durumda bağlantı yeniden sağlanmalı ve kurulum tekrar başlatılmalıdır. Alternatif olarak DVD ISO kullanılabilir.
Manuel ağ ayarı yapılmazsa IP alamaz mı?
Varsayılan olarak sistem DHCP üzerinden IP alır. Ancak statik IP gerekiyorsa kurulum esnasında IPv4 Settings menüsünden manuel ağ bilgileri girilmelidir. Aksi takdirde bağlantı sonrası manuel ayar gerekebilir.
Custom partition ile LVM ya da RAID kurulumu yapılabilir mi?
Evet, “Custom” bölümünü seçerek LVM, RAID, XFS veya ext4 gibi yapılandırmaları manuel olarak oluşturabilirsiniz. Otomatik yapılandırma bu özelleştirmeleri desteklemez.
Kurulum sonrası sistem güncellemeleri nasıl yapılır?
Sistem kurulduktan sonra dnf update -y komutu çalıştırılarak tüm güncel paketler yüklenebilir. AlmaLinux, RHEL ile uyumlu resmi depoları kullanarak güvenlik ve sistem güncellemelerini sağlar.
Yeni yazılım kaynakları (repo) nasıl eklenir?
EPEL gibi kaynakları eklemek için dnf install epel-release komutu kullanılabilir. Sonrasında dnf repolist ile deponun aktif olduğu kontrol edilebilir.
Installation Source alanı neden elle girilmeli?
Base ISO ile kurulum yapılırken tüm gerekli paketler yerel diskte bulunmaz. Bu nedenle kurulum sırasında dış bir kaynak gerekir. Tavsiye edilen adreslerden biri: http://repo.almalinux.org/almalinux/10/BaseOS/x86_64/os/
DVD ISO neden bu kadar büyük boyutlu?
DVD ISO, grafik arayüz de dâhil olmak üzere birçok bileşeni içerir ve çevrimdışı kurulum yapılmasını sağlar. Bu nedenle ISO dosyası 4 ila 8 GB arasında bir boyuta sahiptir.